زندگینامه شهدای کربلا: خالد بن عمرو بن خالد ازدی
یکی از افرادی که توانست روز عاشورا در راه مکتب امام حسین(ع) به فیض شهادت برسد، و نام خود را در میان شهدای کربلا ثبت نماید، عمرو (عمر)[۱] بن خالد صیداوی از قبیلهی صیدا بود. [۲] در برخی منابع نام ایشان ازدی نیز ذکر شده است.[۳]
بر اساس برخی گزارشها، عمرو بن خالد به همراه نافع بن هلال و مجمع بن عبدالله از کوفه به سمت امام(ع) آمدند و در منطقه عذیب الهجانات،[۴] به کاروان آنحضرت(ع) رسیدند، اما حر بن یزید ریاحی مانع از پیوستن آنان به امام(ع) شد و گفت: این چند نفر کوفى جزو کسانى نیستند که با شما آمدهاند، لذا من باید آنها را دستگیر کرده و یا بازگردانم. امام(ع) قبول نکرد و فرمود: همانگونه که از خودم دفاع میکنم از ایشان نیز دفاع خواهم کرد، ایشان از یاران من هستند و تو قول دادهاى تا زمانى که نامه(ابن زیاد) به تو نرسید، هیچ تعرّضى به من نکنى و اگر به عقدى که بین من و تو است پایبند نمانی، با تو خواهم جنگید! حرّ نیز آنها را رها کرد.[۵]
روز عاشورا عمر (عمرو) بن خالد صیداوی به همراه سعد و جابر بن حارث سلمانى و مجمع بن عبدالله در آغاز جنگ به میدان رفتند، اما بعد از مدتی در محاصره سپاه عمر بن سعد قرار گرفتند و از یارانشان جدا شدند. ابوالفضل(ع) برای یاری آنها رفت و آنها را از محاصره نجات داد. با وجود اینکه آنها زخمی شده بودند، برای دفاع از امام خود بار دیگر به دشمن حمله بردند و همه آنها در همان آغاز جنگ و یکجا به شهادت رسیدند.[۶]
طبق برخی از نقلها عمرو بن خالد پس از شهادت جون و قبل از حنظله بن سعد شامی، به حضور امام حسین(ع) آمد و گفت: من تصمیم گرفتهام به یاران خود ملحق شوم و دوست ندارم زنده بمانم و شما را تنها و شهید بنگرم![۷] هنگام به میدان رفتن وی، امام(ع) برای تشویق و گرامیداشت او، فرمود:« تَقَدَّمْ فَإِنَّا لَاحِقُونَ بِک عَنْ سَاعَهٍ»، به پیش! که ما نیز ساعتى دیگر به تو خواهیم پیوست.[۸]
عمرو بن خالد هنگام نبرد اشعاری حماسی را نیز بر زبان میآورد:
«الْیوْمَ یا نَفْسُ إِلَى الرَّحْمَنِ تَمْضِینَ بِالرَّوْحِ وَ بِالرَّیحَانِ
الْیوْمَ تُجْزَینَ عَلَى الْإِحْسَانِ مَا خُطَّ فِی اللَّوْحِ لَدَى الدَّیانِ
لَا تَجْزَعِی فَکلُّ حَی فَانٍ»؛[۹]
ای نفس، امروز به سوی خدای رحمان خواهی رفت و به روح و ریحان الهی خواهی رسید. امروز بر احسان و نیکی پاداش داده خواهی شد، آنچه که خدا در لوح محفوظ برای تو مقدر کرده برای تو است. بیتابی مکن؛ زیرا که هر زندهای فانی خواهد شد.
در زیارت ناحیه نیز بر او و غلامش اینگونه درود فرستاده شده است: «السَّلَامُ عَلَى عُمَرَ بْنِ خَالِدٍ الصَّیدَاوِی، السَّلَامُ عَلَى سَعِیدٍ مَوْلَاهُ».[۱۰]
[۱]. ابن مشهدی، محمد بن جعفر، المزار الکبیر، محقق، مصحح، قیومی اصفهانی، جواد، ص ۴۹۴، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، ۱۴۱۹ق.
[۲]. رسان، فضیل بن زبیر، تسمیه من قتل مع الحسین ع، ص ۱۵۵، قم، آل البیت ع، چاپ دوم، ۱۴۰۶ق.
[۳]. ابن شهر آشوب مازندرانی، مناقب آل أبی طالب ع، ج ۴، ص ۱۰۱، قم، علامه، چاپ اول، ۱۳۷۹ق.
[۴]. نام آبگیری در چهار میلى قادسیه بود که کاروانهاى حج کوفه در آنجا منزل میکردند.
[۵]. بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، تحقیق، زکار، سهیل، زرکلی، ریاض، ج ۳، ص ۱۷۱ – ۱۷۲، بیروت، دار الفکر، چاپ اول، ۱۴۱۷ق؛ ابومخنف کوفی، لوط بن یحیی، وقعه الطف، محقق، مصحح، یوسفی غروی، محمد هادی، ص ۱۷۳، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ سوم، ۱۴۱۷ق.
[۶]. طبری، أبو جعفر محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک(تاریخ طبری)، تحقیق، ابراهیم، محمد أبو الفضل، ج ۵، ص ۴۴۶، بیروت، دار التراث، چاپ دوم، ۱۳۸۷ق.
[۷]. مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۴۵، ص ۲۳، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.
[۸]. ابن نما حلی، جعفر بن محمد، مثیر الأحزان، ص ۶۴، قم، مدرسه امام مهدی عج، چاپ سوم، ۱۴۰۶ق.
[۹]. مناقب آل أبی طالب ع، ج ۴، ص ۱۰۱٫
[۱۰]. المزار الکبیر، ص ۴۹۴٫
0 دیدگاه